zdjęcie wygenerowane przez DALL·E
W pierwszej części analizy dotyczącej możliwych form współpracy wspólnika ze spółką z ograniczona odpowiedzialnością omawiane były kwestie powołania wspólnika do zarządu oraz zawarcia z nim umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej. W tym artykule przyjrzymy się bliżej innym możliwościom: świadczeniu usług na zasadzie B2B oraz tzw. powtarzającym się świadczeniom niepieniężnym. Na koniec spojrzymy na wszystkie formy współpracy przez pryzmat ukrytych zysków w ramach tzw. estońskiego CIT-u.
Czy wspólnik może świadczyć usługi dla spółki jako odrębny przedsiębiorca?
Wspólnik spółki z ograniczoną odpowiedzialnością ma możliwość świadczenia różnorodnych usług dla spółki jako samodzielny i odrębny od spółki przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą. Dla tej formy współpracy obojętne jest czy pełni on jednocześnie rolę członka zarządu czy też nie. Zastosowanie takiego rozwiązania wymaga zawarcia odpowiedniej umowy pomiędzy spółką a wspólnikiem. Usługi mogą przybierać różnorodny charakter. Przykładowo wspólnik, jako odrębny przedsiębiorca może dostarczać materiały lub towary potrzebne do działalności spółki, może świadczyć usługi doradcze, marketingowe, programistyczne, księgowe czy prawne. Wachlarz możliwości jest bardzo szeroki. Zależy przede wszystkim od zapotrzebowania spółki oraz umiejętności, wykształcenia czy doświadczenia wspólnika.
Jakie opodatkowanie dla wspólnika świadczącego usługi dla spółki?
Opodatkowanie wspólnika w takiej sytuacji może przyjąć różne formy, takie jak:
Wybór odpowiedniej opcji zależy od indywidualnych okoliczności. Ryczałt może wydawać się kuszący ze względu na niższe stawki opodatkowania, jednakże warto pamiętać, że jest to atrakcyjna opcja jedynie dla tych, którzy nie ponoszą znaczących kosztów związanych z prowadzeniem działalności. Podatek liniowy lub skala podatkowa mogą być bardziej korzystne dla osób, których koszty działalności są wyższe.
Oskładkowanie takich usług jest zależne od wielu czynników (np. czy wspólnik jest emerytem lub początkującym przedsiębiorcą korzystającym z preferencyjnych składek czy też osobą opłacającą pełne składki na ubezpieczenie społeczne). Składki zdrowotne są również uzależnione od wybranej formy opodatkowania. Warto dokładnie przeanalizować wszystkie dostępne opcje, aby wybrać tę najbardziej optymalną.
- Skala podatkowa,
- Podatek liniowy lub
- Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.
Wybór odpowiedniej opcji zależy od indywidualnych okoliczności. Ryczałt może wydawać się kuszący ze względu na niższe stawki opodatkowania, jednakże warto pamiętać, że jest to atrakcyjna opcja jedynie dla tych, którzy nie ponoszą znaczących kosztów związanych z prowadzeniem działalności. Podatek liniowy lub skala podatkowa mogą być bardziej korzystne dla osób, których koszty działalności są wyższe.
Oskładkowanie takich usług jest zależne od wielu czynników (np. czy wspólnik jest emerytem lub początkującym przedsiębiorcą korzystającym z preferencyjnych składek czy też osobą opłacającą pełne składki na ubezpieczenie społeczne). Składki zdrowotne są również uzależnione od wybranej formy opodatkowania. Warto dokładnie przeanalizować wszystkie dostępne opcje, aby wybrać tę najbardziej optymalną.
Usługi zarządzania – ostrożnie!
Warto podkreślić, że w przypadku współpracy ze spółką na zasadzie świadczenia usług przez wspólnika prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą, należy unikać usług związanych z zarządzaniem. Organy podatkowe uważają bowiem, że usługi zarządzania spółką stanowią na gruncie podatkowym działalność wykonywaną osobiście, co oznacza, że dochodów z takiej działalności nie można zakwalifikować do dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej. Podatkowym sutkiem tego jest konieczność zastosowania skali podatkowej do wynagrodzenia wspólnika z tytułu świadczenia takich usług, a także konieczność opłacenia składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, analogicznie jak w przypadku działalności wykonywanej osobiście. Wprowadzenie do zakresu usług elementów zarządzania może zatem uniemożliwić wykorzystanie potencjalnych optymalizacji podatkowych i składkowych, które są dostępne w tej formie współpracy.
Artykuł 176 k.s.h. czyli powtarzające się świadczenia niepieniężne
Zgodnie z artykułem 176 kodeksu spółek handlowych, wspólnika można zobowiązać do powtarzających się świadczeń niepieniężnych. Umowa spółki musi precyzyjnie określać rodzaj i zakres tych świadczeń.
Zgodnie z przepisami, wynagrodzenie dla wspólnika za takie powtarzalne świadczenia nie może przekroczyć cen lub stawek obowiązujących na rynku i musi być wypłacane przez spółkę nawet w przypadku braku zysku. Sprostanie ustawowym wymogom dla tego rozwiązania powoduje więc konieczność sporządzenia odpowiedniej dokumentacji w zakresie stosowanych stawek wynagrodzenia, poprawnego i precyzyjnego określenia w umowie spółki świadczeń, które mają być realizowane przez wspólnika oraz starannego udokumentowania ich realizacji. W razie kontroli taka dokumentacja będzie nieodzowna.
Warto zauważyć, że postanowienia dotyczące powtarzających się świadczeń nie mogą być uwzględnione w umowie spółki zawartej w systemie S24, system nie przewiduje takiej możliwości. Umowa spółki obejmująca element powtarzalnych świadczeń wspólnika musi więc być zawarta u notariusza (a jeśli umowa została pierwotnie zawarta w ramach S24, konieczne jest dokonanie jej zmiany u notariusza). Oczywiście wiąże się to z wyższymi kosztami (taksa notarialna).
Wynagrodzenie wspólnika wynikające z powtarzalnych świadczeń niepieniężnych stanowi dochód z innych źródeł i podlega opodatkowaniu według skali podatkowej. Spółka nie musi jednak odprowadzać zaliczek na podatek dochodowy w ciągu roku podatkowego - wspólnik rozlicza podatek w ramach rocznego zeznania podatkowego, uwzględniając PIT-11 wystawiony przez spółkę. Biorąc pod uwagę stawki podatku PIT (w 2024 r.: 12% i 32%), warto zauważyć, że ta opcja będzie podatkowo korzystna tylko wtedy, gdy suma świadczeń nie przekracza 120 tysięcy rocznie (przy założeniu, że jest to jedyny źródło dochodu wspólnika opodatkowane wg skali).
To rozwiązanie cieszy się dużą popularnością. Wynika to m.in. z braku obowiązkowych składek na ubezpieczenia społeczne i braku konieczności opłacania składki zdrowotnej od wynagrodzenia wypłacanego wspólnikowi (według stanu prawnego na 2024 r.).
Zgodnie z przepisami, wynagrodzenie dla wspólnika za takie powtarzalne świadczenia nie może przekroczyć cen lub stawek obowiązujących na rynku i musi być wypłacane przez spółkę nawet w przypadku braku zysku. Sprostanie ustawowym wymogom dla tego rozwiązania powoduje więc konieczność sporządzenia odpowiedniej dokumentacji w zakresie stosowanych stawek wynagrodzenia, poprawnego i precyzyjnego określenia w umowie spółki świadczeń, które mają być realizowane przez wspólnika oraz starannego udokumentowania ich realizacji. W razie kontroli taka dokumentacja będzie nieodzowna.
Warto zauważyć, że postanowienia dotyczące powtarzających się świadczeń nie mogą być uwzględnione w umowie spółki zawartej w systemie S24, system nie przewiduje takiej możliwości. Umowa spółki obejmująca element powtarzalnych świadczeń wspólnika musi więc być zawarta u notariusza (a jeśli umowa została pierwotnie zawarta w ramach S24, konieczne jest dokonanie jej zmiany u notariusza). Oczywiście wiąże się to z wyższymi kosztami (taksa notarialna).
Wynagrodzenie wspólnika wynikające z powtarzalnych świadczeń niepieniężnych stanowi dochód z innych źródeł i podlega opodatkowaniu według skali podatkowej. Spółka nie musi jednak odprowadzać zaliczek na podatek dochodowy w ciągu roku podatkowego - wspólnik rozlicza podatek w ramach rocznego zeznania podatkowego, uwzględniając PIT-11 wystawiony przez spółkę. Biorąc pod uwagę stawki podatku PIT (w 2024 r.: 12% i 32%), warto zauważyć, że ta opcja będzie podatkowo korzystna tylko wtedy, gdy suma świadczeń nie przekracza 120 tysięcy rocznie (przy założeniu, że jest to jedyny źródło dochodu wspólnika opodatkowane wg skali).
To rozwiązanie cieszy się dużą popularnością. Wynika to m.in. z braku obowiązkowych składek na ubezpieczenia społeczne i braku konieczności opłacania składki zdrowotnej od wynagrodzenia wypłacanego wspólnikowi (według stanu prawnego na 2024 r.).
Wynagrodzenie dla wspólnika a estoński CIT
Firmy, które wybrały opcję estońskiego CIT, muszą uwzględnić ograniczenia wynikające z przepisów dotyczących podatku dochodowego od osób prawnych przy formalizowaniu współpracy ze wspólnikiem, aby uniknąć opodatkowania tzw. ukrytych zysków.
Jeśli wspólnik pełni jednocześnie funkcję członka zarządu spółki i otrzymuje z tego tytułu wynagrodzenie (bez względu na to, czy na podstawie powołania czy umowy), jego miesięczne wynagrodzenie nie będzie uznawane za ukryty zysk do pewnego limitu. Ograniczenie to wynosi pięciokrotność średniego miesięcznego wynagrodzenia wypłacanego w poprzednim miesiącu przez spółkę swoim pracownikom, zleceniobiorcom i członkom organów, jednak nie więcej niż pięciokrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw (wskaźnik ten ogłaszany jest przez GUS).
Natomiast w przypadku świadczenia usług na rzecz spółki przez wspólnika w ramach prowadzonej przez niego jednoosobowej działalności gospodarczej nie ma ograniczenia dla wypłacanego wynagrodzenia, jak w przypadku wynagrodzenia z tytułu zasiadania w zarządzie spółki. Niemniej jednak, należy upewnić się, że:
Przy rozważaniu opcji powtarzających się świadczeń niepieniężnych na rzecz spółki zgodnie z art. 176 k.s.h., należy pamiętać, że całe wynagrodzenie za te świadczenia będzie uznawane za ukryty zysk i podlegać będzie opodatkowaniu z tego tytułu.
Jeśli wspólnik pełni jednocześnie funkcję członka zarządu spółki i otrzymuje z tego tytułu wynagrodzenie (bez względu na to, czy na podstawie powołania czy umowy), jego miesięczne wynagrodzenie nie będzie uznawane za ukryty zysk do pewnego limitu. Ograniczenie to wynosi pięciokrotność średniego miesięcznego wynagrodzenia wypłacanego w poprzednim miesiącu przez spółkę swoim pracownikom, zleceniobiorcom i członkom organów, jednak nie więcej niż pięciokrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw (wskaźnik ten ogłaszany jest przez GUS).
Natomiast w przypadku świadczenia usług na rzecz spółki przez wspólnika w ramach prowadzonej przez niego jednoosobowej działalności gospodarczej nie ma ograniczenia dla wypłacanego wynagrodzenia, jak w przypadku wynagrodzenia z tytułu zasiadania w zarządzie spółki. Niemniej jednak, należy upewnić się, że:
- wartość usług została ustalona na poziomie rynkowym, oraz
- spółka rzeczywiście potrzebuje tego rodzaju usług w ramach swojej działalności.
Przy rozważaniu opcji powtarzających się świadczeń niepieniężnych na rzecz spółki zgodnie z art. 176 k.s.h., należy pamiętać, że całe wynagrodzenie za te świadczenia będzie uznawane za ukryty zysk i podlegać będzie opodatkowaniu z tego tytułu.
Podsumowanie
Istnieje szeroki zakres możliwości świadczenia pracy lub usług na rzecz spółki przez jej wspólnika. Różnorodność form opodatkowania i oskładkowania wynagrodzenia za taką pracę czy usługi jest równie duża. Warto dokładnie rozważyć i przeanalizować wszystkie możliwe opcje, aby wybrany wariant był jak najbardziej korzystny zarówno dla spółki, jak i dla wspólnika. Warto skonsultować się z prawnikiem specjalizującym się w prawie spółek, który pomoże zrozumieć skomplikowane aspekty prawne związane z każdym rozwiązaniem, aby nie wpaść w żadną pułapkę i bezpiecznie skorzystać z dostępnych możliwości.
Istnieje szeroki zakres możliwości świadczenia pracy lub usług na rzecz spółki przez jej wspólnika. Różnorodność form opodatkowania i oskładkowania wynagrodzenia za taką pracę czy usługi jest równie duża. Warto dokładnie rozważyć i przeanalizować wszystkie możliwe opcje, aby wybrany wariant był jak najbardziej korzystny zarówno dla spółki, jak i dla wspólnika. Warto skonsultować się z prawnikiem specjalizującym się w prawie spółek, który pomoże zrozumieć skomplikowane aspekty prawne związane z każdym rozwiązaniem, aby nie wpaść w żadną pułapkę i bezpiecznie skorzystać z dostępnych możliwości.
Zachęcam do zapoznania się z innymi artykułami dotyczącymi prawa gospodarczego:
- RODO - informacja o kategoriach czy o tożsamości odbiorców danych
- Umowy dystrybucyjne i franczyzowe - nowe regulacje!
- Atak hakerski a odpowiedzialność odszkodowawcza na gruncie RODO
- Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością – praca i usługi świadczone przez wspólnika - część I
- Ustawa o ochronie sygnalistów